پرسش های معماگونه در مصاحبه شغلی

تمرکز پرسش‌های معماگونه در جلسه مصاحبه شغلی، بر روی یک معما یا یک مسئله است. پرسش‌های معماگونه به مهارت‌‌های حل مسئله و حل تحلیلی نیازمند است.

بسیاری از پرسش‌های مطرح شده در مصاحبه شغلی، چالشی هستند و نه معماگونه. به عنوان مثال، پرسش‌های دشوار فنی، پرسش‌هایی درباره ارزش‌ها، کاستی‌ها و نقاط ضعف شما و … پرسش‌های چالشی هستند و نه معماگونه.

هدف مدیر استخدام از طرح پرسش‌های معماگونه، ارزیابی نقاط قوت شما در یک یا چند زمینه زیر می‌باشد:
•حل مسئله__ توانایی شما در تحلیل سریع مسئله و ارائه یک راه حل
•تفکر انتقادی__ توانایی شما در ‌کلی‌نگری، تفکر شفاف و ارزیابی گزینه‌ها
•تفکر تحلیلی__ توانایی شما در تحلیل داده‌ها، تعیین احتمالات و نتیجه‌گیری
•خلاقیت__ رویکرد خلاقانه به مسائل
•توانایی انجام کار تحت فشار__ آیا تحت استرس می‌توانید آرام، خونسرد و منطقی باقی بمانید؟
•توانایی تصمیم‌گیری و پاسخ فی‌البداهه__ آیا در مدت زمان کوتاه و بدون آمادگی و تامل زیاد قادر به پاسخ‌گویی هستید؟

زمانی که با یک پرسش معماگونه مواجه می‌شوید، بهترین رویکرد به شرح زیر است:
1. لحظه‌ای درنگ کنید تا به طور دقیق به سوال فکر کنید. همیشه اولین پاسخی که به ذهنتان می‌رسد، بهترین پاسخ نیست. (مثلا با گفتن من نمی دانم کمی زمان بخرید)
2. سوالاتی در جهت شفاف ساختن هر چه بیشتر پرسش مطرح کنید. مطمئن شوید که منظور پرسش مصاحبه‌کننده و آنچه دقیقا به دنبال آن است را به خوبی درک کرده‌اید. ببینید آیا اطلاعات بیشتری نیاز است.
3. گام به گام روند تفکر خود را با صدای بلند بیان کنید. گام‌ها و اطلاعات مورد نیاز برای حل این پرسش را بیان کنید. آنچه اهمیت دارد رویکرد شما در پاسخگویی به این پرسش است و نه پاسخ نهایی.

نمونه‌هایی از پرسش‌های معماگونه

1. پرسش‌هایی که با چقدر/چند شروع می‌شوند:
چند ایستگاه گاز در شهر … وجود دارد؟
چند آرایشگر در شهر … وجود دارد؟
روزانه چند بسته غلات صبحانه در شهر … به فروش می‌رسد؟
مگر اینکه شما یک دایره‌المعارف باشید که بتوانید به چنین پرسش‌هایی پاسخ دهید. پس کاری که باید انجام دهید تخمین بعضی حقایق برای رسیدن به جواب است. به عنوان مثال شما ابتدا باید با تعداد جمعیت آن شهر یا کشور شروع کنید، سپس از آن به نتیجه‌گیری راجع به تعداد افراد دارای اتومبیل، مو و … برسید. مصاحبه‌کننده از شما انتظار ندارد تا جواب درست را بدهید. احتمالا خود او هم پاسخ صحیح را نمی‌داند، آنچه برای او اهمیت دارد، این است که شما چگونه فکر می‌کنید و اینکه آیا قدرت تحلیل مسئله و رسیدن به جواب را دارید.

2. پرسش‌های عجیب و معمایی:
مصاحبه‌کننده یک موقعیت عجیب و غریب را مطرح می‌کند و از شما می پرسد در آن شرایط چه می‌کنید. در این شرایط مصاحبه‌کننده به دنبال توانایی شما در تصمیم‌گیری و پاسخ فی‌البداهه و قدرت خلاقیت شما در حل مسئله است.
به عنوان مثال، چگونه شما کوه فوجی را حرکت می‌دهید؟ ایده حرکت کوه فوجی غیر ممکن است. اگر شما با چنین پرسشی روبرو شدید، سعی کنید دچار ترس و اضطراب نشوید و فقط بهترین فکری را که برای این شرایط به ذهنتان می‌رسد با صدای بلند بیان کنید. اجازه ندهید این معمای مطرح شده بر اعتماد به نفس شما تاثیر منفی بگذارد. این تنها یک پرسش از مصاحبه شماست و مطمئن باشید سایر کاندیدا های این شغل نیز مثل شما در این شرایط دشوار قرار دارند. بهترین خود را باشید و بر تحت تاثیر قراردادن مصاحبه‌کننده‌ها با پاسخ‌های خود متمرکز شوید.

اسکیلینگز، پاملا (2013). « پرسش های معماگونه در مصاحبه شغلی». ترجمه فاطمه علیزاده. بخش مصاحبه شغلی وبسایت مرجع حرفه ای علم اطلاعات، شماره 4. 27 شهریور ۱۳۹۵.